Over een lied van Huub Oosterhuis

‹ Terug naar overzicht
Geplaatst op:
Op 9 april overleed de theoloog en dichter Huub Oosterhuis. Hij heeft voor ons een onovertroffen schat aan liederen nagelaten. Naast de poëtische schoonheid hebben de liederen diepgang. Ze zetten aan tot denken. Prachtige en soms verrassende beelden worden door hem gebruikt. De betekenis is vaak gelaagd en zo geeft elke zin te denken. Een groot aantal liederen zijn toekomstbestendig en zullen nog lang in de kerk gezongen worden.

Door ds. Roberto Buijs

Na het overlijden van Huub Oosterhuis kwam ik ergens (op Facebook) de oproep tegen om je favoriete lied van Oosterhuis te delen. Dit heb ik niet gedaan. Maar de vraag zette wel aan tot denken. Ook ik heb een favoriet lied. Het bijzondere is wel dat ik dit lied leerde kennen via de Evangelische Liedbundel. Mijn meest waardevolle lied van Oosterhuis is nu opgenomen in het Nieuwe Liedboek als nummer 221:

1. Zo vriendelijk en veilig als het licht
zoals een mantel om mij heen geslagen
zo is mijn God, ik zoek zijn aangezicht
ik roep zijn naam, bestorm Hem met mijn vragen,
dat Hij mij maakt, dat Hij mijn wezen richt.
Wil mij behoeden en op handen dragen.

2. Want waar ben ik, als Gij niet wijd en zijd
waakt over mij en over al mijn gangen.
Wie zou ik worden, waart Gij niet bereid
om, als ik val, mij telkens op te vangen.
Ik leef niet echt, als Gij niet met mij zijt.
Ik moet in lief en leed naar U verlangen.

3. Spreek Gij het woord dat mij vertroosting geeft,
dat mij bevrijdt en opneemt in uw vrede.
Ontsteek die vreugde die geen einde heeft,
wil alle liefde aan uw mens besteden.
Wees Gij vandaag mijn brood, zowaar Gij leeft.
Gij zijt toch zelf de ziel van mijn gebeden.

Beeld

Wat opvalt, is dat in de eerste strofe beeldend over God wordt gesproken. God is als het licht. Het is een speciaal licht. Hij is als het licht dat vriendelijk schijnt en veiligheid schenkt. God staat zo tegen de duisternis die boosaardig en bedreigend is. Het beeld van God als het licht doet denken aan Psalm 27 vers 1:

De HEERE is mijn licht en mijn heil,
voor wie zou ik vrezen?
De HEERE is mijn levenskracht,
voor wie zou ik angst hebben?

Een ander beeld is de mantel. Dit verwijst naar de bedreiging van kou. Een mantel geeft je warmte. Maar kleding bedekt ook je naaktheid en de daarbij behorende schaamte. Zoals Adam en Eva na de zondeval ontdekken dat ze naakt zijn en zich bedekken met vijgenbladeren (Genesis 3: 7). God zelf maakt voor Adam en Eva kleren (Genesis 3: 21)
Het lied heeft dan: ‘Zo is mijn God.’ Dit is de grond voor vragen en het bestormen van de hemel. Het is bidden en smeken dat God de richting wijst en bescherming biedt. Maar het blijft ook zoeken. God is ook een verborgen God. In dit alles klinken de woorden van Psalm 27: 7 t/m 9:

7. Hoor, HEERE, mijn stem als ik roep;
wees mij genadig en antwoord mij.
8. Mijn hart zegt tegen U wat U Zelf zegt:
Zoek Mijn aangezicht.
Ik zóek Uw aangezicht, HEERE,
9. verberg Uw aangezicht niet voor mij.

Zonder kan niet

Het mooie aan de tweede strofe is dat het beschrijft dat we niet zonder God kunnen. God is de grond van ons leven en de kern van onze identiteit. Zonder God en Zijn bescherming zijn we nergens. We missen dan de dragende grond in ons leven. We missen dan de hand die ons opvangt en door het leven heen draagt. Ook hierin klinken bijbelteksten in door. We kunnen denken aan Psalm 121: 7 en 8:

7. De HEERE zal u bewaren voor alle kwaad,
uw ziel zal Hij bewaren.
8. De HEERE zal uw uitgaan en uw ingaan bewaren,
van nu aan tot in eeuwigheid.

Troost

In het lied worden we ook bepaald bij de keerzijde van het leven. Niet alleen in lief, maar ook in leed mag God gezocht worden. Ook dan mag Hij de bron van ons verlangen zijn. In lief en leed mag God gebeden worden. Allereerst om Zijn woord zoals de derde strofe begint: ‘Spreek Gij het woord dat mij vertroosting geeft, dat mij bevrijdt en opneemt in uw vrede.’ Dit is misschien wel de mooiste zin uit het lied. We weten uit de Bijbel dat Gods woord scheppende en herscheppende kracht heeft. In de Evangeliën lezen we dat Jezus, het Woord met een hoofdletter, woorden spreekt van vergeving en heling. Er mag nog meer gevraagd worden. Om vuur dat ontstoken worden. Een beeld van de Heilige Geest? Om liefde die God aan Zijn mens besteed. Dit is liefde in relatie. En ook brood. Zoals bij het Avondmaal. Brood dat levend maakt, zoals Jezus over zichzelf zegt. Brood dat kracht geeft op onze reis door het leven. Dit alles mag gebeden worden, want God is de ziel van onze gebeden.

Huub Oosterhuis inspirerend

Zoals dit lied heeft Oosterhuis prachtige en inspirerende liederen nagelaten. Het zijn liederen die woorden geven aan het geloof. Huub Oosterhuis laat ons taal na voor ons geloof.

(Bron: www.liedboekcompendium.nl)