Door ds. Dirk van Duijvenbode
In januari stelde ik voor in de kring om met elkaar een dienst van hen en voor hen op te zetten. Er was meteen enthousiasme en inzet. We begonnen met het vaststellen van het thema voor de preek. Iemand kwam met de zin: “Is er ruis op de lijn?” In gedachten bladerend door de bijbel, kwamen we terecht bij Abram. Hij hoorde alleen een Stem. Met die Stem moest hij hen doen, ondanks alle ruis in zijn omgeving. Zoekend naar momenten van stilte in het evangelie, stonden we stil bij Jezus, die de stilte opzoekt om alleen te zijn, in gesprek met Zijn Vader, in gebed. Aan deze twee ontdekkingen hadden we genoeg. We spraken dus in feite een hele avond over… de preek! Een kort verslag van deze update van de protestantse eredienst.
Vormgeving
“Mogen we de kerk verbouwen?!”, vroegen ze. “Nee” zei ik, “in elk geval de eerste keer niet, het is een pilot.” Toen bedachten ze: de dienst begint met koffie. Niet vooraf, maar als eerste moment. Op het Kerkplein. Met een lekker koekje. Om 10 uur werd dit geserveerd. Aan de gemeente is bij de intro verteld dat dit inherent is aan de liefdesmaaltijden(agape) in Korinthe. Om 10.10 begon de band te spelen met een spetterend nummer: “Revival”. Iedereen ging spontaan naar binnen, met een glimlach op het gezicht. De jongeren kozen ook mijn outfit. Geen toga. Casual en liefst met paars, de kleur van de 40dagentijd (dat wisten ze dus!).
Liturgie
Tijdens de kring van februari komt de liturgie in beeld. Welke liederen zullen we aan de band vragen te zingen? Iedereen vond een Band wel prettig. Orgel? Nee liever niet (!). Ieder lid van de groep denkt na over een lied dat je zelf graag zingt. Daar komen enkele opwekkingsliederen uit, een Taizélied en een lied van Pink: Try. De meeste gebruikelijke liturgische momenten waren aanwezig. Opvallend dat de 10 geboden en de geloofsbelijdenis niet in hun gedachten kwamen. We kozen ervoor dat ik niet op de kansel zou staan, deze morgen, maar mijn plek continu zou innemen op het liturgisch centrum. De kinderen gaan deze keer niet naar de kindernevendienst. Ze krijgen een bingo puzzel met vragen over de dingen die ter plekke gebeuren in de dienst.
Preek
De kring is het erover eens dat aan-een-stuk naar een preek luisteren best intensief, vermoeiend of saai kan zijn. Ik had 1 restrictie gegeven: de preek doe ik zelf. Ik heb hen uitgelegd dat een voorganger universitair geschoold moet zijn, omdat het Woord van God te heilig is om het zomaar door iedereen te laten bedienen. Daar waren zij het overigens wel mee eens. We gaan voor twee preekmomenten: een preekmoment over Abram en een preekmoment over Jezus. Mij wordt opgedragen ervoor te zorgen dat het kort en krachtig zal zijn. Als toevoeging wordt geopperd om dat preekmoment te omlijsten en te actualiseren met een lied. Bij die liederen heeft de groep inspraak: Na de boodschap van Abram klinkt “het lied van God”, van Stef Bos. Na de boodschap van Jezus klinkt het lied van Martin Brand: “Jezus nooit gezien”. Ik wandel over het liturgisch centrum. Eerst wat onwennig, ”ben ik nu evangelicaal geworden, waar is mijn kansel, daar sta ik achter het Woord?!” Een andere gedachtenflits: “Of van de Ger. Gem., die wandelen over hun enorme kansels?!” Later word ik wat vrijmoediger en begeef mij letterlijk op het preekpad. Het is gewoon anders. Achteraf zeg ik : “Het was goed. Maar niet voor elke dienst, alleen in bijzondere diensten.”
Gebeden
Een flink punt van gesprek wordt ook de dienst van de gebeden. De jongeren willen graag meebidden. “Maar niet zoals de evangelischen, met een uh… uh… Gebed”, zei een groepslid. Toen besloten we om gebedsonderwerpen te bedenken. Ieder een eigen gebedsthema. Waarop ik voorstelde dat elk groepslid een gebed zou voorbereiden en formuleren van 2 zinnen. Met een mens of 10 worden het dan zo’n 20 zinnen. Het idee van een gebedstouw werd geintroduceerd. We gaan met elkaar op het liturgisch centrum staan, inclusief de dominee. We pakken allemaal het touw vast terwijl we bidden en zo rijgen we een gebedsketting. Eerder in de dienst is het Onze Vader al gebeden, in de eigentijdse setting, waar krachtig(er) wordt gebeden: zoals ook wij vergeven HEBBEN, hen die ons iets aandeden.
Conclusie
Mijn conclusie als predikant bij deze dienst is: een andere vormgeving kan goed werken. Hoewel die nacht de klok een uur vooruit werd gezet, op 26 maart, was de kerk helemaal vol. Er waren deze keer wel veel jongere mensen, gezinnen met jonge kinderen en van de oudere generaties was niemand weggebleven. Een oudere dame zei: “”dit moet u vaker doen, dominee!” Jongereren vinden het fijn dat ze actief mogen meedoen, maar hebben helemaal geen behoeft afbreuk te doen aan de inhoud van de dienst: de preek gaat voorop en de vorm volgt! Dit alles is ook vrucht van de confessionele prediking die jarenlang in de Dorpskerk van Hoek van Holland is gehouden, met namen als wijlen ds. Jumelet, Ds. Frans Rodenburg, Ds. Pieter van der Ende en last but not least, Ds. Guus Labooy. De kring leest het boekje van Guus, een mooie slotzin: het christelijk geloof voor eeuwige beginners.