Door ds. Hubrecht Z. (Huib) Klink, Marken
Al eeuwen is bekend dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen de aanwezigheid van licht en onze geestelijke gezondheid. We bestrijden onze winterdepressie, het teveel aan melatonine, met licht. In de geestelijke gezondheidszorg werken we met de EMDR-techniek. We bootsen de snelle oogbewegingen na die ook in onze slaap optreden en waarmee we de ervaringen van de dag verwerken. Zo worden onze traumatische ervaringen minder scherp, beter hanteerbaar. Je zou kunnen zeggen: licht trekt ons uit diepte en depressie. Een mens kan niet zonder licht. En niet alleen de mens, want: zonder licht geen leven! Achter deze materiële waarheid schuilt een geestelijke werkelijkheid. Het is niet alleen zo dat niets zou zijn ontstaan als er geen licht was. Zonder het licht van deze waarheid verliezen we ook alle moed in het leven. Dan is er geen perspectief, niets om voor te leven.
Israël weet er over mee te praten. Wat het met je doet als het licht van je bestaan gedoofd lijkt. Dan kun je wel wat lichttherapie gebruiken. En daar krijgen we iets van mee in deze schitterende hoofdstuk uit Jesaja. Wat een hoopgevend perspectief! Daar zaten ze wel om verlegen aan de oevers van de Eufraat. Wie in die tijd om zich heen keek werd niet vrolijk van de omstandigheden. Die waren bepaald niet ‘om over naar huis te schrijven’. Des te bijzonderder worden deze woorden uit Jesaja en het perspectief dat deze profetie ons geeft. De theologen ten tijde van Israëls ballingschap schouwen nieuwe tijden. Een glorieuze toekomst weggelegd voor Israël en in het bijzonder voor Jeruzalem. De hele aarde gehuld in het duister maar over Jeruzalem schijnt licht. Het heeft een bijzondere aantrekkingskracht. Alsof alle volken en heel de mensheid aanvoelt dat dit licht leven betekent. Jeruzalem het hart van de wereld en van de wereldgeschiedenis, met Goddelijke glans en glorie bekleed.
Je zou het eigenlijk niet geloven. Luchtfietserij zou je zeggen. De verdrietige en hopeloze omstandigheden, het trauma waarin ze gevangen zitten, is naar hun hoofd geschoten. Want kijk naar de feiten! Israël in ballingschap. Het zicht op een zelfstandig bestaan als volk en natie is verloren. En waar moeten ze trouwens heen? Het centrum van hun volksbestaan én van hun geloofsleven ligt in puin. Letterlijk met de grond gelijkgemaakt. Alle glorie en glans verloren. In Jeruzalem is voorgoed het licht gedoofd.
Wie durft nu nog te spreken over herstel? Dat is volslagen onrealistisch, ondenkbaar! En zo kan het voor ons ook voelen. Wat er is gebeurd voelt alsof het licht is gedoofd. De vreugde van het leven lijkt voorgoed verdwenen. Gevangen in hopeloosheid. De feiten bevestigen het. En als we in ons persoonlijke leven niet die ervaring hebben dan kan de wereld om ons heen dat idee wel geven. De waarheid wordt geweld aangedaan. Tirannie en oorlogsgeweld alom.
Maar de feitelijke werkelijkheid waarin wij zitten zegt niet alles. We doen er goed aan om ons hart op te halen aan het profetische licht van Jesaja! Bij wijze van lichttherapie. Want hoe onrealistisch het toen ook klonk, Wat deze heren mochten aanschouwen met hun geestelijke ogen, is gebleken zo gek nog niet te zijn! De contouren van de lichte werkelijkheid die ze met hun profetische ogen zagen is verbazingwekkend dicht bij de realiteit gekomen.
We kunnen hieruit concluderen dat we ons niet te veel door de werkelijkheid van vandaag ‘in de luren moeten laten leggen’. Het lichte en hoopgevende perspectief waarvan de contouren hier geschetst wordt is wel degelijk waar gebleken. Israël is wonderwel uit de ballingschap bevrijd geworden. Jeruzalems muren zijn herbouwd, om over de tempel nog maar niet te spreken. Haar heerlijkheid zou groter zijn dan die van koning Salomo!
Jeruzalem is de plek geworden waar het licht is gaan schijnen en waar alle volken naar op weg gaan. Dat is zo gekomen door één Persoon. Ene Jezus uit Nazaret. Het begon al kort na zijn geboorte. Drie koningen op weg, van heinde en ver. Om over het brede theologische perspectief maar niet te spreken dat in beeld komt op die ene pinksterdag! Hoezo waren Jesaja’s woorden luchtfietserij?
Heb vertrouwen in de profetische woorden uit de bijbel en de boodschap van Jezus Christus! Ze zijn geen handig hulpmiddeltje dat we ons aan de hand zodat we beter met de werkelijkheid weten om te gaan. Integendeel. Laat je beschijnen door het licht dat in Jeruzalem is gaan schijnen. Laat het je richting wijzen in het leven. Gebruik het als lichttherapie zodat onze traumatische ervaringen dragelijker en hanteerbaarder worden. Laat het je geest, je ziel, gezond maken! Het is weliswaar een werkelijkheid die verborgen is, schuil gaat achter een vreemde en bevreemdende feitelijkheid, maar ze is ondertussen wel de dragende realiteit die al het leven draagt. Kijk daarvoor naar Jezus Christus. Uit duisternis en dood verrezen en opgeheven tot de lichte eeuwigheid.