Door ds. Wim Scheltens
De start van een nieuw jaar nodigt uit om opnieuw te bedenken wat je waardevol vindt. Een behoorlijke betrouwbaarheid zou mij toelachen. Dat waarheid niet sneuvelt onder slinkse belangen en nepnieuws. We leven te midden van berichten over ‘grensoverschrijdend gedrag’. Dan gaat het over misbruik, afblaffen, vernederen, misleiden, fraude en dat soort kwalijke zaken. Het speelt in de politiek, bij de media, in de sport en waar niet al. De kerk gaat ook niet vrijuit.
Mores – gedragsregels
Er bestaat een stichting Mores. Dat is een meldpunt voor grensoverschrijdend gedrag in de culturele en creatieve sector. Daar zijn in 2022 maar liefst 389 meldingen binnengekomen over misstanden. In 2021 waren er zo’n 50 meldingen.
Oorlog
Iedere keer als de Russische president Poetin over zijn speciale militaire operatie (oorlog) in Oekraïne begint, vallen de waarheid en waardigheid in gruzelementen. Iemand doet Poetin een proces aan, omdat hij het opeens had over het mogelijk beëindigen van de ‘oorlog’. Op dat woord staat toch 15 jaar gevangenisstraf in Rusland? Einde van de oorlog? Poetin wil gewoon de Sovjet-Unie terug.
Volgens de Britse inlichtingendiensten is er gebrek aan munitie en raketten bij de Russen. Daarom kunnen de Russen maar op beperkte schaal aanvallen uitvoeren in Oekraïne. Ongeoefende Russen worden voor in de strijd gezet louter en alleen om de Oekraïense munitie uit te putten. Poetin wil onderhandelen zonder een cent wisselgeld. Dit alles is complete waanzin. Je hoeft niet aan de Koninklijke Militaire Academie gestudeerd te hebben om te beseffen, dat dit alles kortzichtige ellende is.
Bergrede
Daarom wil ik bij de start van dit nieuwe jaar eens goed luisteren naar wat in de Bergrede krachtig klinkt: ‘Laat jullie ja ja zijn, en jullie nee nee; wat je daaraan toevoegt komt voort uit het kwaad.’ (Matteüs 5:37). Wat je toevoegt uit zelfrechtvaardiging, ontkracht het geheel. Wees een mens uit één stuk. Dat is je roeping.
Wat ik bijzonder vind, is, dat Jacobus hetzelfde noemt: ‘Laat uw ja ja zijn, en uw nee nee, anders zult u veroordeeld worden.’ (Jacobus 5:12). Blijkbaar heeft het onderwijs van Jezus in de mores invloed gehad en navolging gekregen. Dat merk je ook bij die bijzondere regel: ‘Heb uw vijanden lief’. Het onderwijs van Jezus blijft richtlijn voor de christelijke verkondiging. De kerk hoeft zich niet te schamen als ze Jezus serieus neemt. Want adviezen en leermomenten van Jezus zijn zeer de moeite waard.
Geen misbruik van vrijheid
Op een symposium over vrijheid van meningsuiting en de overheid op de Universiteit van Utrecht wees ik op Paulus, die adviseert om geen misbruik van vrijheid te maken. Zegt een deelneemster enigszins geprikkeld: “ik geloof niet”. Zeg ik: “ik wel, maar het gaat me nu niet om geloof, maar om de algemene lijn, die hier gevolgd wordt, dat misbruik geblokkeerd moet worden.”
Rust en vrede
Laten wij dit jaar de rust en de vrede zoeken bij de vredevorst Jezus Christus. Dan kunnen we er voor kiezen om te gaan in zijn voetspoor. Dan zullen mensen van ons op aan kunnen. Want dan is ja bij ons echt ja – en nee is dan nee. Laten we leven vanuit de genade, dat God ons aanvaardt, zoals Hij onze medemens aanvaardt. Omdat Hij ons de genade van brood en wijn leert waarderen. Dan kan ons gedrag groeien naar de sfeer die Psalm 138 zo mooi bezingt: ‘De Heer is zo getrouw als sterk, Hij zal zijn werk voor mij voleinden. Verlaat niet wat uw hand begon, o Levensbron, wil bijstand zenden.’