Door M.C.J. Wielenga
Th.B: “Ethiek gaat over het goede handelen. Je denkt daarbij na: wat is goed en wat is verkeerd.
M: Ik zie in christelijke ethiek, dat God het leven geschapen heeft. Dat komt mooi tot uiting in de zinsnede: “Hij zal uw uitgang en uw ingang bewaren”. Maar in de praktijk zien we dat De invloed van de mens op het leven verandert. Sinds de jaren ’60 zijn abortussen onder zekere voorwaarden toegestaan. In Nederland zijn in 2021 zo’n 30.000 abortussen gepleegd. Vraag aan u: ‘Moet een christen op grond van Gods Woord hier bezwaar tegen maken?’”
Th.B: “Ik denk dat God een bijzondere aandacht voor het ongeboren leven heeft. Omdat ik denk dat elk mens kan zien dat het leven vóór de geboorte begint. Begint het leven bij de samensmelting van eicel en zaadcel of het moment van inleggen in de baarmoeder, of bij de eerste hartkloppingen. Als je het niet zeker weet, moet je ervan afblijven!”
“Als je naar de Bijbel kijkt, zien we Gods betrokkenheid bij het ongeboren leven. In Richteren 13 staat bi bij voorbeeld dat wanneer de moeder van Simson zwanger wordt, zij vanaf dat moment geen wijn of sterke drank mag drinken. Dat betekent dat Simson een aan God gewijd man zou worden. Dan begint de biografie van Simson al bij zijn bevruchting.”
M: “Niet alleen aan het begin van het leven is er een dreiging voor het ongeboren kind, ook over Het levenseinde is er nu volop discussie. Wat is uw mening?”
Th.B. “In uitzonderlijke gevallen kan ik me voorstellen dat je een eind aan het leven maakt. Waar wij in Nederland nu zijn aangeland is het feit dat wij uitzondering niet meer als zodanig beschouwen, maar het zien als gewone optie. Wij zijn in Nederland koplopers van deze trend.”
M: “Nu komt een heikel punt: D66 wil het verstrekken van de laatste wil-pil onder strikte voorwaarden toestaan. Wat vindt u van deze stellingname van D66?”
Th.B.: “De term strikte voorwaarde vind ik een wassen neus. Haal de term “strikt” maar weg, want er is in feite geen enkele eis: als iemand het graag wil, dan krijgt hij of zij de pil. Tegen mensen boven de 74 jaar zegt D’66: “Als u dood wilt, vinden wij dat wel jammer, maar vinden het ook begrijpelijk. Sterker nog: wij gaan u daarbij helpen, dat is de “goede daad”. Ik gebruik hiervoor de term AGIS, dat is leeftijdsdiscriminatie. ageisme. Dat signaal vind ik erg. Wij geen aan oudere mensen het signaal geven dat wij wel zonder hen kunnen. Als christen zeg ik, dat de hoge leeftijd een belangrijke waarde is. In 2 Corinthe 5 schrijft Paulus, dat wij van dag tot dag vernieuwd worden. Het lichaam kan het laten afweten, maar jij als mens bent dan nog springlevend. Wees blij dat je oud mag worden. Dat is christelijke ethiek. Actieve levensbeëindiging acht ik in beginsel strijdig met het 6e gebod: “Gij zult niet doden”.
Prof.dr. T.A. Boer.
M: “Wat zegt de Bijbel over voltooid leven? Kardinaal Eijk stelt dat de waardigheid van de mens wordt bepaald dat wij geschapen zijn naar Gods beeld en gelijkenis.”
Th.B: “Ik denk dat Eyk niet zal weerspreken dat een mens kan verlangen naar zijn levenseinde. Dat ben ik ook met hem eens. Maar ik vind dat je je leven niet zélf moet beëindigen. De grote kerkvader Augustinus zei eens: ”Ik kan me voorstellen dat mensen dood willen, maar de dood moet wel van elders komen. Daarmee bedoelde hij: als zich een natuurlijke doodsoorzaak aandient.”
M: “Dr. De Reuver noemt als voorbeeld Psalm 31: Koning David zegt: zuchtend slijt ik mijn dagen, ik ben afgedankt en gebroken. Maar hij zegt er wel bij: “Mijn tijden zijn in uw hand”.
Th.B: “Dat is mooi gezegd. Ik denk, nog even terugkomend op aartsbisschop Eyk met zijn menselijke waardigheid: een mens kan niet een beetje waardigheid hebben, waardigheid is alles of niets. De overgave aan God die De Reuver noemt, is ook een krachtshandeling. Je moet oppassen voor de framing dat de enige waardige dood een actieve levensbeëindiging zou zijn. Jouw lot met waardigheid dragen is ook een dapper besluit.”
M: “Zijn er vindplaatsen in de Bijbel die verwijzen naar voltooid leven? Van Abraham, Izak en Jacob wordt gezegd dat ze stierven op hoge leeftijd, geheel van het leven verzadigd. Job zat in ellende, was oud en ziek en veroordeelde zelfs zijn geboortedag. Toch kreeg hij later nog tien kinderen. Dat leert ons dat ook in de diepste ellende je nog aan God kunt vasthouden. Job stierf op Gods tijd.”
Th.B: “Job geeft hiermee een levensles. Er zijn ziektes waar je aan dood gaat. Niet iedereen wordt zo hersteld als Job. In de Bijbel is er volledig begrip voor een doodswens, maar die moet Je niet zelf voltrekken. Dat is mij mening.”
M: “In het boek Prediker staat: ‘In de grijsheid van uw leven zal ik u niet verlaten”. Wie zich door de Bijbel laat inspireren vindt geen steun voor het zelfgekozen levenseinde.”
Th.B. tenslotte: “Voltooid leven wordt voorgesteld als twee dingen die het niet zijn: ten eerste wordt net gedaan alsof ik mijn leven voltooi, terwijl het leven niet zo maakbaar is als wij denken. Ten tweede is het woord “voltooid leven” is een eufemisme. Want in de praktijk zijn mensen die zo’n doodswens hebben, diep ongelukkig. Zij zijn eenzaam en vervreemd van het leven. Maar bij God is er uitkomst.”